Genellikle iyi huylu tümörler olan miyomlar bazen kadınlar için önemli sonuçlar doğurabilmektedir. Miyomlar jinekolojik muayenelerle fark edilecek bir sorun olmasa da bu muayeneleri atlayan birçok kadın vardır. Bu yüzden yıllarca miyomları olduğunu bilmeden bu şekilde yaşayan kadınlar daha sonra farklı önemli rahatsızlıklarla uğraşmak zorunda kalırlar. Peki miyom belirtileri nelerdir?
MYOM NEDİR?
Miyomlar, uterusta görülen olağandışı düz kas proliferasyonu ile en sık görülen iyi huylu tümörlerdir. Bu tümörler iyi sınırlı kitlelerdir ve farklı lokalizasyonlarda (intramural, subseröz, intrakaviter, pedinküle vb.) bulunabilirler.
Miyomların oluşmasında östrojen hormonu suçlansa da ailesel yatkınlığın da rol oynadığı bilinmektedir. Bu tümörler hormon bağımlıdır ve üreme döneminde kadınların yaklaşık beşte birinde (%20) görülür. Menopozla birlikte hormon düzeylerinde meydana gelen azalma sonucunda miyomların boyutunda azalma gözlemlenebilmektedir. Bu tümörler daha çok obez ve doğum yapmamış kadınlarda görülür.
Hamilelik sırasında, miyomlar büyüyebilir ve ağrıya neden olabilir. Özellikle büyük subseröz miyomlar rahim boşluğuna baskı uygulayarak kısırlık, düşük, tekrarlayan gebelik kayıpları ve erken doğum riskine yol açabilir.
MYOM BELİRTİLERİ NELERDİR?
Miyomlar çoğu zaman belirti vermemekle birlikte rahmin kasılma yeteneğini olumsuz etkileyerek düzensiz, uzun süreli ve şiddetli kanamalara ve bu kanamaların neden olduğu kansızlığa yol açabilirler. Hastalar birden fazla kez kanamanın normal olduğunu düşünüp buna uyum sağlar ve derin kansızlık, erken yorgunluk gibi şikayetlerle doktora başvururlar.
Büyük boyutlara ulaşan miyomlar karında şişlik, ağrı, hazımsızlık, kabızlık ve gaz gibi şikayetlere neden olabilir. Ayrıca mesaneye baskı yaparak sık idrara çıkma ve böbrek sorunlarına neden olabilirler. Nadir durumlarda kavitedeki saplı miyomlar rahim boşluğunun dışına taşarak ilgi sonrası kanama, kötü koku ve enfeksiyondan akıntı gibi sorunlara neden olabilir.
Miyom tanısı genellikle pelvik muayene ve ultrasonografi ile hızlı bir şekilde konulabilir. Tanı ve tedavi sürecinde üç boyutlu ultrasonografi (USG), manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme sistemlerinden yararlanılabilir.
NEDEN MİOM?
Rahim miyomlu hastalarda ailesel yatkınlığın etkisi olduğu düşünülmektedir. Miyomlu kadınların anneleri veya kız kardeşlerinde miyom olma olasılığı daha yüksektir.
Östrojen ve progesteron hormonlarındaki düzensizliklerin rahimdeki kas hücrelerinin büyümesini tetiklediği belirtilmektedir. Bu hormonlardaki dengesizlikler, miyomların gelişiminde özellikle değerli bir rol oynar.
Çevresel faktörler ve beslenme şekli de miyom gelişimini etkileyebilir. Endüstrinin gelişmesiyle birlikte östrojeni taklit eden kimyasallar içeren birçok eser bulunmaktadır. Kozmetikler, banyo malzemeleri (sabun, diş macunu vb.), ilaçlar ve plastik kaplar gibi yapay maddeler vücutta aşırı östrojen yüklenmesine neden olabilir.
Kırmızı et ağırlıklı beslenenlerde ve aşırı kilolu kadınlarda miyom gelişme riski daha yüksektir. Bununla birlikte, sebze ve meyvelerle dolu bir diyet, rahim fibroidleri riskini azaltabilir.
Özetle myom gelişiminde genetik faktörlerin yanı sıra hormonal dengesizlikler, çevresel faktörler ve beslenme şekli etkili olabilir.
MYOM TEDAVİSİ NEDİR?
Miyomların birçoğu semptom veya şikayete neden olmadan tesadüfen saptanır. Bu durumda genellikle tedaviye gerek kalmaz ve miyomlar periyodik olarak takip edilir.
Bununla birlikte, bazı durumlarda, fibroidler semptomlara neden olabilir ve tedavi gerektirebilir. Tedavi genellikle cerrahi yöntemlerle gerçekleştirilir. Ameliyat kararı hastanın yaşı, şikayetleri, miyomların sayısı ve yeri, çocuk sahibi olup olmamasına göre verilir ve ameliyatın kapsamı belirlenir.
Miyom ameliyatları iki şekilde yapılabilir. İlk seçenek fibroidin çıkarılmasıdır. Hastanın çocuğu yoksa ve ileride çocuk sahibi olmayı planlıyorsa miyom alma işlemi uygulanabilir. Bu formda rahmin işlevi devam eder ve miyom yeniden oluşana kadar hastanın çocuk sahibi olması mümkün olabilir.
İkinci seçenek ise rahmin tamamen çıkarılmasıdır. Miyomlar sıklıkla rahim tarafından üretilen tümörler olduğundan, hastanın çocuğu varsa ve başka çocuk doğurma planları yoksa 40 yaşından sonra rahmin alınması önerilebilir. Bu formda miyomların tekrarlaması engellenir.
Sonuç olarak, miyomlar genellikle asemptomatiktir ve takip edilirken tedavi gerektirmez. Ancak semptomlar ortaya çıkarsa ve tedavi gerekirse cerrahi müdahale seçenekleri değerlendirilir ve hastanın durumuna göre cerrahi planlanır.
